3.2.3 Actuele ontwikkelingen
Ontwikkeling risicoprofiel
Met de invoering van de kadernota integraal risicomanagement en weerstandsvermogen 2020-2024 is de systematiek om risico's in beeld te brengen doorontwikkeld. Door een integrale samenwerking met alle betrokkenen zijn de risico's organisatiebreed in beeld gebracht in verschillende risicosessies. In 2021 ontwikkelen we de risicoanalyse verder door. We verrijken deze dan bijvoorbeeld met het in beeld brengen van alle beheersmaatregelen. Risicomanagement is een dynamisch proces, waarbij op dagbasis de inzichten van risico's kunnen veranderen. De risicoanalyse wordt daarom continu aangepast en geeft daarmee altijd een actueel beeld van de risico's.
De kwaliteitsslag heeft ertoe geleid dat de top 15 van financiële risico's een ander beeld laat zien. In onderstaande tabel is de top 15 van risico's met financiële effecten weergegeven. In de perspectiefnota 2021 geven we een gedetailleerde toelichting op het totale risicoprofiel: daarin geven we dus naast de risico's met financiële effecten ook inzicht in de risico's met imagogevolgen.
Onder de tabel lichten we de wijzigingen toe. De genoemde bedragen betreffen de mogelijke impact voor één jaar, of indien van toepassing de projectduur.
Top 15 financiële risico’s - peildatum 1 april 2021:
Nr. | Onderwerp | Risico-omschrijving | Kans | Financieel gevolg | Invloed |
|---|---|---|---|---|---|
01 | Zorg | Ontoereikende zorgbudgetten; autonome stijging kosten zorgverlening | 70% | max. 5,0 miljoen euro | 36,71% |
02 | ICT | Ransomware aanval | 20% | max. 5,0 miljoen euro | 10,47% |
03 | Projecten | Bijstelling prognoses, veranderende plannen of schrappen van projecten | 30% | max. 1,5 miljoen euro | 4,74% |
04 | Grexen | Minder uitgifte grond RBT dan gepland | 30% | max. 1,3 miljoen euro | 4,05% |
05 | Veiligheid | Ondermijning neemt toe | 70% | max. 0,5 miljoen euro | 3,69% |
06 | Economie en participatie | Meer Almeloërs doen een beroep op de bijstand dan verwacht | 30% | max. 1,0 miljoen euro | 3,19% |
07 | Grexen | Claims van ontwikkelaars door het niet nakomen van contractuele verplichtingen | 10% | max. 3,0 miljoen euro | 3,13% |
08 | Subsidies | Subsidies worden niet volledig verleend aan de gemeente of er kan niet worden voldaan aan de | 30% | max. 1,0 miljoen euro | 3,11% |
09 | Zorg | Geen optimale samenwerking met zorgpartners | 30% | max. 0,75 miljoen euro | 2,37% |
10 | Duurzaamheid | Doelen klimaatakkoord worden niet gehaald | 30% | max. 0,75 miljoen euro | 2,36% |
11 | Economie en participatie | Schuldenproblematiek neemt toe | 90% | max. 0,2 miljoen euro | 1,89% |
12 | Veiligheid | Toename aantal kwetsbare personen | 50% | max. 0,3 miljoen euro | 1,72% |
13 | Zorg | Niet ontvangen van teruggevorderd zorggeld en proceskosten | 30% | max. 0,5 miljoen euro | 1,59% |
14 | Personeel | Medewerkers worden geconfronteerd met agressief gedrag | 70% | max. 0,2 miljoen euro | 1,56% |
15 | Privacy en ICT | Ongeoorloofde toegang tot (persoons)gegevens | 30% | max. 0,4 miljoen euro | 1,48% |
Toelichting belangrijkste wijzigingen
Gewijzigde en afgevoerde risico's
De grootste wijzigingen hebben betrekking op het sociaal domein. Op diverse onderdelen is de begroting meer in lijn gebracht met de verwachte uitgaven en ontwikkelingen. Hierdoor is het risico op onzekerheden binnen deze onderdelen kleiner geworden. Het belangrijkste risico dat we zien is de toename van de autonome zorgvraag die kan leiden tot ontoereikende zorgbudgetten.
Risico's ten aanzien van corona zijn gewijzigd, omdat de effecten steeds meer zichtbaar worden. Er is nog steeds een aantal onzekerheden in de effecten die de coronacrisis met zich meebrengt. We denken daarbij aan de toename van de zorgvraag, meer bijstandsaanvragen, schuldenproblematiek en kwetsbare personen die leiden tot overlast.
Er zijn ontwikkelingen met betrekking tot veiligheid die mogelijk leiden tot grote risico's. Voorbeelden daarvan zijn de toename van het aantal ransomware aanvallen, toename van ondermijning, ongeoorloofde toegang (persoons)gegevens en agressie richting medewerkers.
Nieuwe risico's
In de eerdere top 15 was het risico op het niet bereiken van doelstellingen in de programma's als één algemeen risico opgenomen. In de huidige risicoanalyse zijn de belangrijkste risico's voor alle programma's afzonderlijk in beeld gebracht en opgenomen. De uitwerking hiervan is onderdeel van de top 15, namelijk het niet halen van de doelen uit het klimaatakkoord en diverse risico's uit het programma veiligheid.
Een nieuw risico in de top 15 is het risico op het niet ontvangen van teruggevorderd zorggeld en proceskosten. Wanneer de gemeente zorggeld terugvordert en hiervoor proceskosten maakt, bestaat het risico dat de zorginstelling failliet gaat en we de gemaakte kosten niet kunnen terugvorderen. Ook het bijstellen van prognoses, aanpassen van plannen of het schrappen van projecten en daarnaast het niet volledig ontvangen van subsidiegeld staan als nieuw risico's in de top 15.
Totaalbeeld
Overall zien we dat het risicoprofiel verschoven is:
- Een aantal risico's is niet meer aan de orde vanwege het verwerken hiervan in de begroting, danwel door het treffen van beheersmaatregelen. Daardoor zien we minder operationele risico's.
- Door de gewijzigde systematiek van risicoanalyse zijn strategische en externe risico's voor programma's opgenomen, wat vorig jaar niet het geval was. Vanaf 2021 brengen we deze ook voor thema's en projecten in kaart.
- De effecten van corona zijn steeds meer zichtbaar geworden, een aantal onzekerheden zijn afgenomen. In het risicoprofiel is daardoor een ander beeld te zien van de risico's die gerelateerd zijn aan de effecten van corona.