Bestuur en ondersteuning

Verschillen:
In de verschillenanalyse worden alleen de verschillen tussen begroting en werkelijkheid toegelicht die niet voortkomen uit kapitaallasten en de meerjarige incidentele projecten. Zie hiervoor de toelichting onder 2.2 Basisbegroting.

0.1 Bestuur
Het beschikbare budget voor de griffie is in 2020 niet volledig aanwend. Dit houdt voornamelijk verband met corona. Cursussen gingen niet door of vielen goedkoper uit omdat ze online werden gegeven, en er is minder uitgegeven aan opleiding, advies en ontwikkeling. Daarnaast is er een voordeel op de salarislasten. In totaal is er op dit budget een voordeel van 105.000 euro.

Het voordeel aan de lastenkant wordt verder verklaard door lagere afdrachten aan regionale bestuurlijke samenwerkingsverbanden. Vanuit de Regio Twente is een uitkering ontvangen van 81.000 euro vanwege de vrijval van middelen van de Agenda van Twente 2019. Daarnaast zijn er minder opdrachten bij het Kennispunt Twente belegd. Vanwege corona, maar ook omdat de invoering van wijksturing en programmamanagement in 2020 verder vorm kregen. Totaal voordeel: 140.000 euro.

Het restantvoordeel houdt verder vrijwel volledig verband met de pensioenen van voormalig wethouders. In 2020 zijn er twee voormalig wethouders met pensioen gegaan. Hiervoor is pensioen aangekocht ten laste van de pensioenvoorziening voormalig wethouders. In combinatie met een lagere premiebetaling aan de pensioenverzekeraar en het wegvallen van de wachtgeldverplichtingen leidt dit tot een voordeel van 150.000 euro.

0.2 Burgerzaken
Het voordeel  aan de lastenkant wordt met name veroorzaakt door de verminderde vraag naar producten in verband met de Covid-19 maatregelen. Dit speelde het sterkst bij de rijbewijzen (39.000 euro). Door de maatregelen zijn er minder rijexamens afgenomen. Ook werden minder rijbewijzen verlengd. Totaal gaat het om 20% minder rijbewijzen.  Ook bij de huwelijken (29.000 euro) en de verklaringen omtrent gedrag (33.000 euro) zijn minder producten en diensten geleverd.  Tenslotte doet Almelo mee aan een pilot  voor het digitaal aanvragen van het rijbewijs. In dat kader heeft de gemeente een vergoeding van de RDW gekregen die in mindering op de af te dragen lasten is gebracht (18.000 euro). Tijdens de eerste en tweede lockdown is er voor gekozen uitsluitend noodzakelijke afspraken op het Stadhuis in behandeling te nemen. Hierdoor verminderd de toeloop naar het stadhuis en de noodzaak fysiek op het stadhuis te werken. Aangezien het product Naturalisatie niet spoedeisend is, is deze dienst een aantal maanden niet geleverd. Hiermee samenhangende kosten (48.000 euro) zijn hierdoor niet gemaakt. De hierdoor opgelopen achterstand wordt in 2021 ingehaald. De onderschrijding op het product overlijden lijkschouwing (20.000 euro) heeft geen direct aanwijsbare oorzaak en hangt samen met jaarlijkse fluctuaties.

0.3 Beheer overige gebouwen en gronden
In het kader van het financiële herstelplan genereren wij incidentele middelen door vastgoed af te stoten dat niet beleidsmatig aan de gemeente is verbonden. In 2020 heeft een aantal verkopen plaatsgevonden dat op begrotingsbasis niet was voorzien. Dit verklaart een voordeel van 800.000 euro aan de batenkant en een nadeel van 344.000 euro aan de lastenkant in verband met het afboeken van de betreffende boekwaarden.

In 2020 is een reparatie uitgevoerd aan de broninstallatie van het stadhuis. Het innamepunt is in 2019 onder water gelopen en heeft hierdoor schade veroorzaakt. De reparatie en een aantal noodzakelijke aanpassingen hebben in totaal 59.000 euro gekost. Deze reparatie was onvoorzien en urgent. Tevens hebben een aantal reparaties plaatsgevonden aan de technische installatie en de liften. De afgelopen jaren zijn de liften veel intensiever gebruikt dan waarmee vooraf rekening werd gehouden. Hierdoor heeft er eerder onderhoud plaatsgevonden.

0.4 Overhead
Er is sprake van een onderbesteding op het opleidingsbudget (250.000 euro voordelig) omdat er als gevolg van corona minder opleidingen en cursussen konden worden gevolgd. Het beschikbare budget voor Informatisering en Automatisering is in 2020 niet volledig aangewend. Dit levert een voordeel op dit taakveld op (170.000 euro). Bottleneck voor digitale innovatie is de beschikbare personele capaciteit binnen het team Informatisering en Automatisering en de verandercapaciteit van de organisatie. Dit uit zich in onderbesteding van budgetten, die aan vernieuwing gerelateerd zijn, zoals digitale vaardigheid, - strategie, de website en dynamische zoekmachine.  Deze innovaties zijn tegelijk allen belegd en zullen in 2021 tot uitgaven leiden.

De overige afwijkingen op dit taakveld houden voornamelijk verband met personele lasten. In 2020 is extra ingezet op het verbetertraject vastgoed (190.000 euro nadelig) en zijn er extra kosten gemaakt in verband met vervangende inhuur door ziekte (320.000 euro nadelig). Verder valt de toerekening aan investeringsprojecten 120.000 euro lager uit, omdat een aantal vacatures niet volledig kon worden ingevuld. En er is een nieuw team Informatievoorziening & Datagedreven gevormd, dat in 2020 nog niet volledig op sterkte was (175.000 euro voordelig). Per saldo konden deze lasten in 2020 worden opgevangen binnen het bedrijfsvoeringsbudget.

Het resterende saldo op het taakveld wordt vrijwel volledig verklaard door de begrotingssystematiek van meerjarige incidentele projecten.  Hier staat een onttrekking uit de reserves tegenover.

0.5 Treasury
Het saldo van de externe rentebaten en externe rentelasten is 260.000 euro voordeliger dan begroot. Aan de lastenkant is er een voordeel van 210.000 euro, aan de batenkant is er sprake van een voordeel van 50.000 euro. Verder heeft er in de jaarrekening een neerwaartse correctie van de omslagrente plaatsgevonden. Deze correctie van 1,00% naar 0,69% wordt nader toegelicht in paragraaf 3.4 Financiering en leidt ertoe dat de lasten op dit taakveld hoger uitvallen dan geraamd. Hiertegenover staat een voordeel van gelijke omvang op de andere taakvelden.

0.62 OZB niet woningen
Het nadelig saldo op dit taakveld wordt grotendeels verklaard door de afwikkeling van voorgaande belastingjaren. Het gaat dan om de aanslagen die in 2020 definitief zijn opgelegd en om verminderingen als gevolg van waarde correcties ten opzichte van de primaire aanslagoplegging (127.000 euro).

0.63 Parkeerbelastingen
De opbrengsten uit parkeerbelastingen zijn in de tussentijdse rapportages naar beneden bijgesteld. Verwacht werd dar er 50% minder parkeerinkomsten zouden zijn. Dat is, vooral in de zomermaanden, meegevallen. Uiteindelijk is er circa 35% minder aan parkeeropbrengsten binnen gekomen.

0.7 Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds
Het Rijk heeft medio december 2020 de decembercirculaire 2020 van het gemeentefonds gepubliceerd. In deze circulaire is het derde corona compensatiepakket van 632.000 euro (RAAD-6448 ) verwerkt. Aangezien de begroting 2020 niet meer kon worden aangepast levert dit een voordeel op. De afrekeningen van het gemeentefonds van voorgaande jaren resulteerde in een voordeel van 41.000 euro.

Vanaf 1 januari 2019 is de btw-sportvrijstelling verruimd. Hiermee vervalt de aftrek van voorbelasting op de kosten betreffende aanschaf, onderhoud, beheer en exploitatie van sportaccommodaties. Ter compensatie vraagt de gemeente de specifieke uitkering stimulering sport (SPUK) aan.
Op basis van de werkelijke gemaakte kosten sluit de definitieve aanvraag 2020 op 553.000 euro. Per saldo is er sprake van een nadeel van 147.000 euro ten opzichte van de begroting.

Saldo reservemutaties
Bij het saldo van de reservemutaties is er een nadeel ten opzichte van de begroting na wijziging van bijna 6,4 miljoen euro. Dit nadeel is opgebouwd uit hogere stortingen in reserves dan begroot (3,7 miljoen euro) en lagere onttrekkingen aan reserves dan begroot (2,7 miljoen euro).
De hogere storting komt voort uit de regionale afspraak dat het financiële voordeel bij beschermd wonen wordt gestort in een bestemmingsreserve. Dit voordeel op beschermd wonen komt in 2020 uit op ongeveer 4,4 miljoen euro, waardoor dat bedrag is gestort. Daarnaast is de storting in de reserve overlopende werken ruim 800.000 euro lager dan begroot, doordat een rijksbijdrage onderwijshuisvesting asielzoekers al eind 2019 was ontvangen en niet zoals verwacht in 2020.

De onttrekking aan de reserve overlopende werken en de algemene reserve zijn 2,3 miljoen euro lager dan begroot, omdat er minder kosten zijn gemaakt voor meerjarige incidentele projecten. Bij deze meerjarige incidentele projecten kan het jaar van begroten namelijk afwijken van het jaar van realisatie. Gedurende de looptijd van het project zijn er elk jaar voor- of nadelen op het project die over de looptijd per saldo nul zijn.