Programmaplan

De opgaven en strategische doelen van het programma Zorg zijn ondergebracht in een viertal programmalijnen. Binnen de programmalijnen worden verschillende projecten, activiteiten en/ of acties uitgezet die een bijdrage leveren aan de doelen.

De programmalijnen zijn:

1. Integrale Preventie,
2. Intensivering samenwerking (keten-) partners
3. Monitoring en Sturing
4. Lobby richting rijksoverheid

Programmalijn 1: "Integrale preventie"
Binnen de programmalijn integrale preventie hebben we gewerkt aan de volgende onderdelen:

• Door de coronacrisis is het opstellen van een preventieagenda met de partners in de stad vertraagd.Na een fysieke bijeenkomst in september 2020 met dertig verschillende organisaties werken we een aantal thema’s samen uit: Gezonde leefstijl, (V)echtscheiding, Almelo ingewikkeld en Jongeren in de knel. De preventieagenda wordt in het voorjaar 2021 aan B&W voorgelegd.

• Samen met Menzis, huisartsen en Sportbedrijf hebben we een Gecombineerd Leefstijl Interventie voor mensen met laag inkomen opgezet. De uitvoering, die in het voorjaar 2020 zou starten ,is opgeschort totdat groepsbijeenkomsten weer mogelijk zijn.

• Eind 2020 is gestart met het project “Doorlopende (ontwikkel)lijn van Zorg naar Werk”. Binnen de bestaande structuren van de Jeugdwet / WMO worden nu vaak dagbestedingstrajecten ingezet bij mensen met een arbeidsbeperking. Dit zijn kostbare trajecten die onvoldoende gericht zijn op de ontwikkeling van competenties van kwetsbare mensen met arbeidspotentieel. We willen juist voor kwetsbare jongeren in samenwerking met werkgevers, onderwijs en zorgpartijen een goede en betaalbare structuur opzetten. De opstart- en analysefase loopt van november 2020 tot juli 2021. Naar verwachting zal medio mei 2021 het definitieve plan van aanpak worden opgeleverd.

• Op diverse plekken en manieren heeft de coalitie "Kom Erbij Almelo" aandacht gevraagd voor en activiteiten ontwikkeld tegen eenzaamheid. Er is actief deelgenomen aan een landelijke congres, waarbij Almelo als goed voorbeeld is gebruikt met een aanpak waarbij samen bewegen leidde tot vermindering van eenzaamheid. Naast radiouitzendingen op de lokale radio, is er informatief drukwerk gemaakt en in Almelo verspreid over wat mensen met eenzaamheidsproblematiek kunnen doen. Ook is er rond de Kerstperiode een lichtjesactie geweest. Bij de uitvoering hiervan zijn ook kinderen van basisscholen ingezet. Binnen de coalitie "Kom Erbij" is een vertegenwoordiger van Dementie Twente actief. Op deze manier zijn we verbonden met de regionale aanpak van dementie.
• Er is een pilot gestart in de doorverwijzing naar een algemene voorziening in de wijk Wierdensehoek. In deze pilot staat de verwijzing naar de algemene voorziening dagstructurering centraal waarbij door het proefdraaien van een inwoner binnen de dagstructurering wordt beoordeeld of deze voorziening passend en toereikend is. Na een periode van proefdraaien wordt geëvalueerd of de dagstructurering wordt voortgezet of dat uitgeweken moet worden naar de maatwerkvoorziening. De verwachting is dat door deel te nemen aan de activiteiten die bij dagstructurering worden geboden, het beroep op de maatwerkvoorziening dagbesteding kan worden beperkt. Indien onze verwachting uitkomt en hierdoor meer inwoners gebruik gaan maken van de algemene voorziening dagstructurering, wordt deze pilot uitgerold over de wijkteams.
• Rondom de voorliggende en algemene voorzieningen is vooral ingestoken op de verbreding van de kennis over deze voorzieningen binnen de wijkteams en zijn de kansen in beeld gebracht. Intakers van de wijkteams zijn hiertoe opgeleid en hebben kennis van de sociale kaart en de criteria om voor voorzieningen op grond van andere wetten (onder andere Wlz en Zvw), die niet door de gemeente worden uitgevoerd, in aanmerking te komen.
• We zijn gestart met een project de Sociale Basis op Orde waarbij we in nauwe samenwerking met de wijkregisseurs en wijkteams werken aan het verbinden van inwoners en partners in de wijken aan de wijkopgaven en aan het versterken van algemene voorzieningen zodat die beter aansluiten op behoeften.
• In 2020 is het beleid voortgezet waarbij we op basis van afspraken tussen alle Twentse gemeenten en alle Twentse woningcorporaties mensen begeleid laten uitstromen uit beschermd wonen naar een eigen woning. Hierdoor is de uitstroom in het overgrote deel van de gevallen blijvend succesvol en lukt het mensen om met minder of zonder begeleiding duurzaam hun eigen leven vorm te geven. Deze aanpak is in 2020 ook vertaald naar uitstroom maatschappelijke opvang.

• In 2020 zijn we verder gegaan met de Doorbraakmethode. De aanpak krijgt steeds meer bekendheid binnen de Sociale Wijkteams als instrument om multiprobleemhuishoudens te ondersteunen. Tot en met eind 2020 hebben we met deze aanpak 165 huishoudens van een doorbraak kunnen voorzien, waardoor er meer perspectief voor hen ontstond. Over de eerste 91 casussen is door een externe bureau berekend dat we een besparing hebben behaald van ruim 2,1 miljoen euro op directe en reële maatschappelijke kosten. Aangezien we inmiddels meer casussen hebben opgepakt dan deze 91 is de feitelijke besparing dus hoger. Die besparing is terug te leiden tot een vermindering op de zorgkosten (jeugd en WMO).

• In de Omgevingsvisie en Woonvisie is aandacht besteed aan het bevorderen van zelfstandig wonen door kwetsbaren waaronder ouderen. In de Woonvisie is opgenomen dat elke (niet grondgebonden) nieuwbouwwoning levensloopbestendig is, en dat daarnaast ook de bestaande woningvoorraad zoveel mogelijk levensloopgeschikt wordt gemaakt. Daarvoor maken we afspraken met de woningbouwcorporaties en andere woningeigenaren. Particuliere woningeigenaren kunnen een beroep doen op de blijverslening.
• Samen met partners als Cosbo, Wijz Oud en Avedan zijn diverse initiatieven voorbereid rondom zelfstandig wonende kwetsbare ouderen. Daarbij gaat het om het meer benutten van zorgtechnologie, communicatie om ouderen voor te bereiden op hun “4e levensfase, aandacht voor migrantenouderen met specifieke problematiek en om het bevorderen van samenredzaamheid in een buurt met veel ouderen. Mede door corona is vertraging opgetreden in uitvoering hiervan.
• Het onderzoek naar de haalbaarheid van de invoering van een blijverslening heeft geresulteerd in een verordening Toekomstbestendig wonen. Op grond van deze verordeningen kunnen inwoners van Almelo een lening afsluiten voor woningaanpassingen (en duurzaamheidsmaatregelen) zodat ze langer zelfstandig kunnen blijven wonen.
• Als er sprake is van een taalachterstand krijgen peuters een indicatie  van de jeugdverpleegkundige voor een VVE-aanbod van 16 uur per week. Door de coronacrisis is het aantal verwijzingen voor VVE in 2020 lager dan in 2019. Tijdens de 1 ^e lockdown in maart 2020 zijn de 2-jarige consulten tijdelijk opgeschort. In de zomer heeft de JGZ een inhaalslag gemaakt en is de daling in verwijzingen beperkt gebleven tot 11 %. Vanuit Rijk (Onderwijsachterstandenbeleid) heeft de gemeente de inspanningsverplichting om zoveel mogelijk doelgroeppeuters te bereiken en non-bereik te voorkomen. Inmiddels is de gemeente in gesprek met de JGZ en de kinderopvang om een verbeterplan op te stellen zodat meer peuters worden doorverwezen naar de voorschool om taalachterstanden te verminderen.
• Aanpak Het Jonge Kind: De gevolgen van de coronacrisis voor kinderen is in dit stadium moeilijk in te schatten. In 2020 zijn veel kinderopvanglocaties en schoollocaties dicht gegaan. Alleen noodopvang en digitaal onderwijs was in deze periode mogelijk.

Programmalijn 2: "Intensiveren samenwerking (keten)partners"
Binnen de programmalijn intensiveren samenwerking (keten-) partners hebben we gewerkt aan de volgende onderdelen:

• In 2020 zijn een drietal trajecten (landelijk, regionaal en lokaal) gestart rondom zorg en onderwijs.

Vanuit het ministerie VWS en OCW is Twente uitgeroepen tot pilot regio Zorg in Onderwijs. Ook Almelo is betrokken in deze pilot. Er wordt een verbetering aangebracht in de samenwerking tussen zorg en onderwijs, de administratieve druk wordt verlaagd en bovenal wordt zorg in een brede optiek bekeken (Jeugdwet, WMO, WLZ en ZVW). Het doel is om de financieringsstromen meer samen te brengen en een integrale benadering te realiseren.
Verder is er op regionaal niveau, de ontwikkeltafel, doorgewerkt aan de samenwerking tussen gemeenten en diverse basis-, en middelbare scholen. Een van de uitgangspunten is om de lokale toegang verder te laten aansluiten bij het onderwijs, zodat kwalitatief betere toeleiding naar adequate ondersteuning of zorg te realiseren is.
Op lokaal niveau wordt met twee scholen gewerkt aan de uitwerking van een pilot voor het schooljaar 2021-2022. Deze pilot wordt vervolgens ook ondergebracht onder de regionale ontwikkeltafel, zodat “lessons learned” regionaal gedeeld kunnen worden.
De drie trajecten kennen vooralsnog geen lasten, dan wel baten. Er wordt vooral geïnvesteerd op de versterking van samenwerking en daarmee preventieve werking door eerder te interveniëren.

• Binnen het project GI is verder geïnvesteerd in de samenwerking met de GI's. Juist in deze samenwerkingsrelaties is langdurige investering nodig, zodat de waarde van de gemeente op het gebied van verwijzingen wordt ervaren.

• In februari 2020 is door de 14 Twentse gemeenten een onderzoek uitgevoerd om de situatie, met name oplopende wachtlijsten, bij VTT te verbeteren. Na de uitkomsten van het onderzoeken, zijn diverse bestuurlijke besluiten genomen. Sinds december 2020 werkt VTT wachtlijst-vrij en binnen de wettelijke termijn (en vaak sneller). De werkprocessen zijn verbeterd en de personeelsformatie van VTT sinds 1 januari 2021 structureel met 6 FTE uitgebreid.

Programmalijn 3: "Monitoring en Sturing"
Binnen de programmalijn monitoring en sturing hebben we gewerkt aan :

• In Almelo werken we sinds 2019 actief met een multidisciplinair data team. Door vanuit verschillende invalshoeken te kijken naar data, kan beter verklaard worden wat er speelt. Almelo is op dit vlak één van de koplopers in Nederland. Wij kijken financieel, beleidsmatig, contractueel, administratief naar de kwantitatieve ontwikkelingen binnen de diverse wetten in het sociaal domein.
• In 2020 is een business controller sociaal domein aangesteld die samen met het multidisciplinair data team zorg draagt voor verdere ontwikkeling van monitoring en sturing in het sociaal domein. Daarbij wordt de data gebruikt om niet alleen in kwantitatieve, maar ook in financiële zin trends en ontwikkelingen te duiden en is een slag gemaakt om beter te prognosticeren. Dus ook vooruit kijken naast achteruit.
• Onderdeel hiervan is de ontwikkeling van een prognosemodel voor jeugdhulp. Eind 2020 zijn hierin de eerste stappen gezet. Zodoende proberen we in Almelo steeds scherper en eerder keuzes te maken.
• Ook is er gezorgd voor meer integraliteit binnen het sociaal domein en zijn we bezig geweest met de ontwikkeling van een monitor waar naast zorg (Wmo en jeugd ) ook de Participatiewet is opgenomen.
• We werken regionaal samen met Kennispunt. Daar is een regionale monitor, de Twentse Monitor Sociaal Domein, waarmee Almelo de lokale situatie kan vergelijken met de regio.
• De informatiebehoefte voor ‘Almelo in Beeld-Zorg’ (vlekkenkaart) is vastgesteld en gesplitst in een basisbehoefte en aanvullende vragen. De kaart is in 2020 opgesteld voor de basisbehoefte. Hiervoor koppelt Kennispunt Twente enkele basisregistraties, die team Informatievoorziening & Datagedreven Werken via de kaart beschikbaar stelt. De kaart wordt intern gebruikt. De kaart toont de zorgverleners die zijn opgenomen in een aantal (basis)registraties, waarbij een categorisatie is aangebracht. De kaart kan nu verder worden gefinetuned. Hiermee is het project voor nu afgerond en volgt in 2021 de overdracht naar de Eenheid Uitvoering Sociaal.

Programmalijn 4: "Lobby richting Rijk"
Binnen de programmalijn Lobby richting Rijk hebben we gewerkt aan :

• We hebben zelf brieven gestuurd naar het Rijk, de problematiek aangekaart in VNG-Overijssel, enquêtes ingevuld en financiële overzichten aangeleverd.
• We hebben gezorgd voor een visitatie door de Commissie Financiële Beheersbaarheid Sociaal Domein van de VNG in 2021.
• Daarnaast hebben we actief deelgenomen aan initiatieven vanuit de G40 en VNG om te komen tot een duurzaam dekkende bekostiging van onze gemeentelijke en centrumgemeentetaken, wat mede heeft geleid tot aanvullende Rijksmiddelen om oplopende tekorten te dekken.
• We hebben gezorgd voor meer autonomie in de uitvoering van onze gemeentelijke taken en een beter zorgstelsel met minder negatieve gevolgen voor gemeenten en meer aandacht en budget voor preventie.
• Onze inzet op lobby is een continu proces.